Xây dựng phương án ứng phó thiên tai

Ông Nguyễn Long Hoai, Chánh văn phòng Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn (PCTT&TKCN) tỉnh, cho biết: “Trong những năm gần đây, tình hình thời tiết, khí tượng - thuỷ văn diễn biến thất thường và ngày càng phức tạp. Hiện nay, có 21 loại hình thiên tai, nhưng đối với Cà Mau có khoảng 15-16 loại hình thiên tai. Bên cạnh ảnh hưởng của hoàn lưu bão và áp thấp nhiệt đới (ATNĐ), thì lốc, sét và sạt lở đất là 2 loại hình thiên tai thường xuyên xảy ra tại tỉnh, mức độ thiệt hại đến con người, kết cấu hạ tầng và kinh tế - xã hội rất lớn”.

Ban Chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh yêu cầu kiểm tra, rà soát hiện trạng các khu neo đậu, chủ động sửa chữa các hư hỏng; tiến hành nạo vét luồng lạch và cung cấp thông tin liên quan để tàu thuyền ra vào tránh trú an toàn khi có bão, ATNĐ.

Xây dựng các phương án theo cấp độ rủi ro

Năm 2022, Ban Chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh đã xây dựng các phương án ứng phó với bão, ATNĐ và gió mạnh trên biển theo cấp độ rủi ro thiên tai. Bao gồm phương án ứng phó hạn hán, xâm nhập mặn; phương án ứng phó sạt lở, sụp lún và phương án về lốc xoáy, sét. Sau cùng là phương án dù khó có khả năng xuất hiện đối với tỉnh, nhưng vẫn phải chủ động xây dựng, đó là ứng phó với bão mạnh và siêu bão.

Tuy nhiên, một số loại hình thiên tai như mưa lớn cục bộ, dông lốc, sạt lở đất... thường khó dự báo chính xác; ngoài ra, do địa bàn rộng, bị chia cắt bởi nhiều sông, rạch nên việc thông tin đến người dân gặp nhiều khó khăn. Đối với loại hình thiên tai này, Ban Chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh ngoài biện pháp thông tin, tuyên truyền còn sử dụng kết hợp phương án cắm biển cảnh báo tình hình sạt lở tại tỉnh. Đến nay đã cắm 541 biển cảnh báo sạt lở trên 365 điểm sạt lở nguy hiểm và đặc biệt nguy hiểm để cảnh báo, đảm bảo an toàn cho người dân xung quanh khu vực sạt lở.

Về kết cấu hạ tầng phòng chống thiên tai, ông Hoai cho biết thêm, hiện tại trên địa bàn tỉnh có 93 tuyến đê bao, bờ bao được xây dựng với tổng chiều dài 714,54 km (chống tràn triệt để 373,5 km, chống tràn thời vụ 331,04 km). Ngoài ra, hệ thống thuỷ lợi tỉnh còn có 187 cống và 15 trạm bơm có công suất từ 2.500-21.000 m³/h với các nhiệm vụ chính là kiểm soát mặn, ngăn triều và tiêu nước.

Về tuyến đê biển, toàn tuyến đê biển Tây có chiều dài khoảng 103 km, trong đó gần 52 km đê được kiên cố hoá, còn lại hơn 26 km đê đất. Tổng chiều dài kè bảo vệ bờ biển tại tỉnh trên 56 km. Hiện tại, các tuyến kè bảo vệ bờ biển cơ bản ổn định, nhưng luôn bị uy hiếp bởi sóng to, gió lớn kết hợp với triều cường nước biển dâng xảy ra ngày càng nghiêm trọng hơn.

Trên địa bàn tỉnh có nhiều cảng, bến tàu và khu neo đậu lớn phục vụ neo đậu tránh trú bão; có 36 trạm quan trắc khí tượng thuỷ văn (5 trạm khí tượng thuỷ văn tự động, 28 trạm đo mưa và 3 trạm đo độ mặn), sẽ giúp nâng cao năng lực quan trắc, dự báo, cảnh báo thiên tai trong thời gian tới.

Phương tiện, trang thiết bị PCTT&TKCN cũng được đánh giá cơ bản đảm bảo yêu cầu phục vụ công tác PCTT, gồm trên 586 phương tiện đường bộ, 1.092 phương tiện đường thuỷ; 4.445 áo phao, 3.646 phao tròn cứu sinh, 66 phao bè cứu sinh và một số vật tư khác… Song, trang thiết bị cứu hộ, cứu nạn còn thiếu về số lượng, một số được trang bị từ rất lâu, công tác kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ còn nhiều hạn chế.

Sẵn sàng ứng phó mọi tình huống

Theo nhận định của ngành khí tượng thuỷ văn, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, trong thời gian tới số lượng các cơn bão hoạt động trên biển Đông có xu hướng gia tăng về cường độ, tốc độ, đường đi của bão phức tạp và có xu thế dịch chuyển về phía Nam. Bên cạnh đó, số ngày nắng nóng (>35^oC) cũng có xu thế tăng, hạn hán trở nên khắc nghiệt hơn và lượng mưa giảm vào mùa khô. Và đến cuối thế kỷ 21, xu thế tăng của mực nước biển theo từng kịch bản rất rõ rệt. Nếu với mực nước biển dâng đạt giá trị 100 cm, Cà Mau là tỉnh ven biển thuộc vùng ĐBSCL có nguy cơ ngập cao thứ hai (57,7%), chỉ sau Kiên Giang (76,9%).

Riêng đối với mùa mưa năm 2022, cần đề phòng các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như dông, lốc xoáy, sấm sét và gió giật mạnh, mưa lớn gây ngập cục bộ ở các vùng trũng, thấp. Dự báo số lượng bão, ATNĐ khoảng từ 11-13 cơn, có khả năng xuất hiện bão, ATNĐ trên vùng biển phía Nam vào những tháng cuối năm, ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền khu vực Nam Bộ, triều cường kết hợp mưa lớn, mực nước có khả năng lên cao gây ngập cục bộ ở các vùng trũng thấp.

Để chủ động ứng phó, ông Hoai cho biết, Ban Chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh đã yêu cầu các đơn vị, địa phương thực hiện tốt công tác chuẩn bị, sẵn sàng ứng phó mọi tình huống, không được lơ là, chủ quan. Rà soát các kế hoạch, phương án ứng phó với các loại thiên tai. Đề phòng các cơn bão mạnh, có hướng di chuyển phức tạp trên khu vực biển Đông, đặc biệt là các hiện tượng thời tiết nguy hiểm kéo theo như dông, sét, lốc, mưa lớn…

Ngoài ra, đẩy nhanh tiến độ các công trình phòng, chống thiên tai, sớm hoàn thành và đưa vào sử dụng. Chủ động triển khai các biện pháp phòng, chống dông, lốc xoáy và gió giật mạnh, tránh để xảy ra thiệt hại đối với các công trình ven biển, trên đảo (lưu ý các công trình điện năng lượng tái tạo, các công trình khẩn cấp ven biển).

Khẩn trương kiểm tra, đánh giá hiện trạng các công trình phòng chống thiên tai hiện có, đặc biệt là hệ thống đê điều, công trình phòng chống sạt lở, các trạm bơm, cống ngăn triều... Tổ chức tuần tra, xác định các trọng điểm xung yếu, phát hiện kịp thời các sự cố và bố trí nguồn lực để xử lý đảm bảo an toàn.

Để đảm bảo sản xuất, chủ động vận hành hợp lý các trạm bơm, hệ thống cống trên đê biển Tây, đê Sông Đốc, đê sông Cái Tàu để chống ngập úng, điều tiết nước phục vụ sản xuất. Kiểm tra, rà soát hiện trạng các khu neo đậu, chủ động sửa chữa các hư hỏng; tiến hành nạo vét luồng lạch và cung cấp thông tin liên quan để tàu thuyền ra vào tránh trú an toàn khi có bão, ATNĐ. Đồng thời, nhanh chóng rà soát, hướng dẫn lịch mùa vụ, tổ chức kiểm tra, hướng dẫn, đôn đốc việc triển khai các biện pháp đảm bảo an toàn cho các khu nuôi trồng thuỷ, hải sản trên sông, trên biển, khu vực hải đảo.

“Khẩn trương cập nhật các phương án, kịch bản và sẵn sàng lực lượng, vật tư, phương tiện, dự trữ thiết yếu để triển khai ứng phó hiệu quả khi có tình huống thiên tai xảy ra nhằm đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản của Nhà nước và Nhân dân, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra trên địa bàn, đặc biệt là các phương án bảo đảm an toàn cho người và tài sản tại các khu vực dân cư có nguy cơ rủi ro cao khi xảy ra các tình huống thiên tai như bão, ATNĐ, sạt lở đất...”, ông Nguyễn Long Hoai đề nghị./.

Hồng Nhung